Serie 'Wat als het water komt?': 'Veel geruïneerde parketvloertjes'

Zwolle - In deel drie spreek ik met stedenbouwkundige Herman Reezigt over hoe de bestrijding van wateroverlast weer een plek kan krijgen in de stad. En dat is niet alleen maar slecht nieuws.

(door Alie de Vries)

"Jouw artikel komt op een mooi moment", opent Reezigt. "Na de watersnoodramp in 1953 bouwden we de Deltawerken. Na de bijna-dijkdoorbraak in 1995 kwam het project Ruimte voor de Rivier en nu is de toenemende dynamiek van het klimaat aanleiding om een nieuw soort steden te bouwen. Want als we willen dat water zo weinig mogelijk schade veroorzaakt kunnen we nu al veel doen. Preventie als een soort verzekering."

"Door haar ligging is de stad Zwolle altijd gedwongen geweest met watermanagement bezig te zijn. Tot aan de bouw van de Afsluitdijk liep de binnenstad regelmatig onder water en was nadenken over waterbestendig bouwen noodzakelijk. Niet voor niets zijn de huizen aan de Thorbeckegracht hoger gebouwd. Na de oorlog kwam de focus heel erg te liggen op de wederopbouw en langzamerhand vergaten we te leven met het water. Die tijd is nu voorbij. Met de toenemende regenbuien moet er gekeken worden hoe het water zo lang mogelijk vast gehouden kan worden" legt Reezigt uit.

"Ik ben niet direct bezig met dijkdoorbraken maar 10 of 15 centimeter water in de straat geeft ook al een enorme ontwrichting in de stad. Je parketvloer geruïneerd, geen elektriciteit. Alarmsystemen die niet meer werken, ga maar door. Zwolle-Zuid is een soort gatenkaas. Daar wonen 30.000 mensen. Dat zijn heel veel geruïneerde parketvloertjes."

"We denken na over waar we al dat extra water gaan laten. Op allerlei schaalniveaus. De Nieuwe Markt is daar een voorbeeld van. Door de losse stenen kan het water weg en staan er minder plassen. Bij de nieuwbouw van het Kraanbolwerk zijn de huizen op 2,5 meter hoogte gebouwd. Bij een dijkdoorbraak komt er in de Binnenstad twee meter water te staan. Bij de opleiding van hoveniers en aannemers moet meer bewustzijn van klimaatadaptatie komen. Maar ook wegen kun je hoger maken om ze zo als waterkering te gebruiken. Het is natuurlijk een kwestie van geld hoever je daarin gaat. Alleen nieuwbouw of ook bestaande bouw aanpakken. Als de waterproblemen toenemen is dat vaak een trigger om meer te doen aan preventie. In Keulen bijvoorbeeld hebben ze na de waterproblemen daar alle elektriciteitskastjes in huizen hoger gemaakt. Bij ons zit alles nog op straatniveau."

Zwolle loopt voorop in de aanpak van waterproblemen en is dat vanwege zijn ligging in een Deltagebied ook wel verplicht. "Hier is men goed bezig maar ik kom soms in andere gemeenten waar nog op geen enkele manier wordt nagedacht over het waterbestendig bouwen van de stad. We zijn in Zwolle sinds drie jaar bezig met het Zwols Watercasco. Hoe kunnen we de stad opdelen in compartimenten en daarmee het water sturen naar plekken waar het het minste kwaad kan. Via kleine dijkjes bijvoorbeeld. Net voor de zomer is uit de berekeningen gekomen dat het echt werkt maar het gaat mij als stedenbouwkundige veel te langzaam. We zijn al drie jaar bezig en er wordt veel tijd en geld gestoken in vergadergroepjes en nog weinig in ontwerpend onderzoek. Ik wil aan de slag. Ik sta te popelen om de stad van de toekomst te bouwen. Of er alleen bij nieuwbouw waterrobuust gemaakt moet worden of ook bij bestaande bouw is een kwestie van geld. Als je bijvoorbeeld de Heinoseweg 15 centimeter ophoogt is het meteen een mooie waterkering. Ik begrijp dat dit processen zijn die tijd vragen."

Eind jaren negentig is in Stadshagen een begin gemaakt met waterrobuust bouwen. Dat betreft de dijk maar ook de afwatering tijdens grote regenbuien. "Achteraf gezien was het een goed begin maar de techniek werkte niet altijd. Een waterdoorlatende bestrating waar een poosje zwaar verkeer over heen reed zat bijvoorbeeld in no time dicht. Daarom zie je na regenbuien dat er op sommige plekken nog plassen staan.

Het is overigens een misvatting dat waterrobuust bouwen alleen maar geld kost. Het levert ook een mooiere, groenere, gezondere, blauwere stad op met minder hittestress omdat water verkoelend werkt. Er is ook meer recreatie, flora en fauna. Dat is fijn voor iedereen."

Lees deel 1 van 'Wat als het water komt?' hier: www.peperbus.nl/nieuws/algemeen/274164/serie-wat-als-het-water-komt-waterschap-moet-ons-veilig-houden-

Lees deel 2 van 'Wat als het water komt?' hier: www.peperbus.nl/nieuws/algemeen/278900/serie-wat-als-het-water-komt-veiligheidsregio-heeft-veel-scenario-s-voor-e